Phục hồi chấn thương thể thao

Nguy cơ chấn thương thể thao là hoàn toàn có thể xảy ra đối với những người đam mê vận động. Mức độ tổn thương có thể nặng nhẹ khác nhau. Điều đáng lo là nhiều người chơi thể thao hoặc vận động viên gặp chấn thương nhưng không điều trị đúng cách, hậu quả dẫn đến biến chứng khó lường.

Phòng Khám Bác sĩ Anthony Đỗ là đơn vị chăm sóc sức khỏe xương khớp đáng tin cậy của các vận động viên, mang đến liệu trình chữa trị chấn thương thể thao hiệu quả – an toàn mà không cần dùng thuốc hay phẫu thuật.

1. Chấn thương thể thao là gì?

Chấn thương trong thể thao là tình trạng tổn thương ở một hoặc nhiều bộ phận cơ thể, xảy ra trong quá trình luyện tập hoặc thi đấu.
Nhìn chung, chấn thương thể thao thường được hiểu là các tổn thương liên quan hệ thống cơ, xương, khớp và các mô liên quan như sụn, dây chằng.

2. Nguyên nhân gây chấn thương thể thao

Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến dẫn đến chấn thương khi chơi bất kỳ môn thể thao nào:

• Chấn thương thể thao (như viêm gân khuỷu tay – tennis elbow hoặc đau đầu gối khi chạy)
• Chấn thương do căng thẳng lặp đi lặp lại (Repetitive Stress Injuries – RSI, do gõ bàn phím hoặc lao động nặng)
• Chấn thương do công việc (các vấn đề về tư thế, căng cơ do quá sức)
• Chấn thương từ tai nạn (tai nạn xe hơi, té ngã, chấn thương thể chất)

3. Các chấn thương trong thể thao và dấu hiệu nhận biết

Trong thể thao, các vị trí dễ bị tổn thương và thường gặp nhất là:

Căng cơ

Căng cơ là tình trạng các cơ bị kéo giãn quá mức. Chủ yếu vì lý do không khởi động kỹ hoặc do một lực tác động bất ngờ nên các cơ ở đùi sau, cơ bắp chân, cơ háng, cơ tứ đầu, cơ lưng và cơ vai… thường bị kéo căng quá mức.
Triệu chứng phổ biến khi căng cơ:

• Sưng, đau nhức và khó cử động tại vùng cơ bị căng.
• Cơn đau sẽ giảm dần khi người bệnh nghỉ ngơi (nếu ở mức độ nhẹ), hoặc cơn đau kéo dài trong nhiều ngày làm cản trở vận động (nếu ở mức độ nặng).

Bong gân

Bong gân là sự tổn thương dây chằng ở khớp bị giãn hoặc bị rách do té ngã hoặc trượt chân trong quá trình tập luyện.
Lúc này, dấu hiệu dễ thấy nhất là:

• Đau nhói như điện giật ở vùng khớp bị trẹo. Khoảng 1 giờ sau, cảm giác đau nhức dần dần trở lại.
• Kèm theo sưng, bầm tím, tụ máu, khớp lỏng lẻo.

Bong gân thường xảy ra ở các vị trí như cổ chân, mắt cá chân, đầu gối, cổ tay… Trong đó, bong gân mắt cá chân là trường hợp dễ gặp nhất.

Trật khớp

Trật khớp (hay còn gọi sai khớp) khi chơi thể thao là tổn thương chỉ sự di lệch hoàn toàn hoặc không hoàn toàn giữa các mặt khớp với nhau. Các trường hợp té ngã, va chạm mạnh, đổi hướng đột ngột khi chơi thể thao dễ dẫn đến trật khớp, phổ biến là trật cổ chân, trật khớp gối, trật khớp vai.
Trật khớp thường có biểu hiện nặng hơn so với bong gân, cụ thể là:

• Khớp sưng to, biến dạng khớp.
• Xuất huyết dưới da, bầm tím phần mềm xung quanh khớp.
• Đau nhiều, kèm theo cảm giác tê bì hoặc kiến bò.
• Khớp không thể co, duỗi hay vận động ngay được.

Gãy xương

Khi có một lực tác động mạnh từ bên ngoài sẽ xảy ra tình trạng gãy xương (xương gãy theo chiều ngang, chiều dọc, ở nhiều vị trí hoặc gãy thành nhiều mảnh).
Các dấu hiệu gãy xương gồm:

• Âm thanh lạo xạo dưới da khi chấn thương xảy ra, ngay tại vị trí xương gãy bị bầm tím, sưng đỏ, biến dạng.
• Gãy xương là tình trạng cấp tính, cần được cấp cứu và xử lý ngay. Nếu không, có thể dẫn đến biến chứng do mất máu, tổn thương thần kinh, tổn thương mạch máu,… thậm chí tử vong.

Chấn thương đầu gối

Do khớp gối đảm nhận nhiều hoạt động khi chơi thể thao nên dễ bị tổn thương đột ngột, bao gồm:

• Giãn, rách hoặc đứt dây chằng chéo trước (ACL) thường gặp nhất ở bộ môn thể thao đối kháng (bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ, võ thuật…), gây triệu chứng đau, sưng và khó cử động đầu gối.
• Giãn hoặc đứt dây chằng chéo sau (PCL) tuy ít gặp hơn, nhưng vẫn có thể xảy ra và gây đau dữ dội vùng sau gối, sưng viêm và khớp gối lỏng lẻo.
• Kéo căng hoặc rách dây chằng giữa khớp gối (MCL) là chấn thương thường gặp trong bóng đá, khiến vận động viên bị đau gối dữ dội.
• Chấn thương dây chằng bên ngoài (LCL) là chấn thương thể thao ít xảy ra, nhưng gây mức độ tổn thương nghiêm trọng, khiến mặt ngoài đầu gối sưng tấy, cứng khớp và lâu dần gây thoái hóa khớp.
• Rách sụn chêm khớp gối xảy ra khi người chơi thể thao bật dậy quá nhanh từ tư thế ngồi xổm. Dấu hiệu dễ nhận biết nhất là khớp gối bị đau, sưng và phát ra tiếng cục lục khi vận động.

Chấn thương vai – cánh tay – khuỷu tay

Tập luyện quá mức và sai tư thế có thể dẫn đến:

• Viêm gân chóp xoay khớp vai với triệu chứng vai bị viêm sưng, đau nhức và khó cử động.
• Viêm gân cơ nhị đầu (biceps tendinitis) là tình trạng viêm ở đầu dài của 2 gân cơ nhị đầu bao gồm cả đầu dài và đầu ngắn, thường xảy ra khi gặp các vị trí chấn thương khớp vai.
• Hội chứng khuỷu tay Tennis (tennis elbow) hoặc viêm lồi cầu ngoài xương cánh tay có biểu hiện là đau khi hoạt động khuỷu tay, đặc biệt là khi cầm vật nào đó hoặc vặn cẳng tay.

Đau thắt lưng cột sống

Nhiều người khi đang chơi các bộ môn thể thao như chạy xe đạp, tennis, điền kinh, golf, nâng tạ, bơi lội… gặp triệu chứng đau nhói ở một hoặc hai bên vùng thắt lưng. Nguyên nhân do lực xoay hoặc nghiêng người quá mạnh dẫn đến bong gân các khớp đốt sống ở vùng thắt lưng, gây viêm và đau.

Tuy nhiên, nếu chủ quan không điều trị kịp thời, người chơi vẫn tiếp tục thực hiện động tác sai tư thế. Tình trạng này có thể dẫn đến sai lệch các đốt sống, làm tăng áp lực lên đĩa đệm và chèn ép rễ thần kinh, gây đau lưng, thậm chí tê lan dần xuống mông và chân. Có không ít các vận động viên chuyên nghiệp đã phải từ giã sự nghiệp của mình vì các chấn thương cột sống thắt lưng, đặc biệt vùng đĩa đệm thoát vị.

Viêm cân gan chân

Viêm cân gan chân là tình trạng viêm cân gan ở bàn chân, thường gây ra cảm giác đau nhói và buốt ở phần gót chân cho người chơi thể thao. Do áp lực của cơ thể tác động lên cân gan bàn chân quá lớn và kéo dài, có thể xảy ra các tổn thương. Cơn đau có thể trở lại sau khi vận động, đi lại nhiều, đặc biệt xuất hiện khi đi bộ vào buổi sáng.

Viêm gân gót chân Achilles (A-sin)

Viêm gân gót chân là tình trạng gân Achilles hoạt động quá mức dẫn đến sự quá tải về lực và trọng lực, làm tổn thương vùng gót chân. Phần gân Achilles là nơi có khá ít mạch máu nên khi chịu áp lực lớn sẽ dễ gây chấn thương, thậm chí có thể dẫn đến rách hoặc đứt gân gót.

Hãy liên hệ Phòng khám Bác sĩ Anthony Đỗ tại Đức Trọng, Lâm Đồng để được tư vấn và điều trị hiệu quả hơn!